گونه های وحشی لیلیوم مانند گونه های وحشی دیگر گیاهان زینتی و غیر زینتی جذابیت های خاص خود را برای مجموعه داران , پرورش دهندگان , محققان و علاقمندان دارند .
گونه های وحشی تمام گیاهان اهلی شده دارای خصوصیات خاص خود می باشند که برخی از این خصوصیات در گیاهان اصلاح شده امروزی وجود ندارد مثلا در گیاهان خوراکی برخی از ژن های مقاومت به بیماری که در گونه های وحشی وجود داشته در گونه های اصلاح شده دیگر وجود ندارد و محققان کشاورزی در کشورهای مختلف هر روز برای برگرداندن این خصوصیات مفید به گیاهان اصلاح شده امروزی در حال فعالیت هستند .لیلیوم از این گونه گیاهان می باشد که در طی سال ها اصلاح شدید بسیاری از خصوصیات خوب خود را از دست داده است مانند مقاومت در برابر بیماری های ویروسی و قارچی چون در طی مدتها فقط به زیبایی گل ها اهمیت داده شده است و مقاومت گیاهان در برابر شرایط محیطی برای پرورش دهندگان اهمیت چندانی نداشته البته برای پرورش دهندگان قدیمی .هم اکنون بسیاری از لیلیوم های تجاری اورینتال و آسیاتیک به شرایط محیطی و بیماری حساس می باشند البته شاید این در حساسیت ها در شرایط گلخانه ای و کنترل شده با کنترل شدید بیماری ها قابل روئیت نباشد ولی این مسئله زمانی که یک فرد اماتور اقدام به کاشت این ارقام تجاری در باغ خود می کند مشکل بیماری پدیدار می شود .برای حل این مشکل پرورش دهندگان لیلیوم شروع به پرورش ارقام جدید با هیبریداسیون ارقام تجاری با گونه های وحشی لیلیوم نموده اند .
برخی از گونه های وحشی لیلیوم مقاومت بسیار خوبی نسبت به بیماری ها از خود نشان می دهند اما از طرف دیگر دارای خصوصیات ناپسندی هم هستند به چند گونه وحشی در زیر اشاره می کنم :
L. longiflorum یا لیلیوم لانگیفلوریوم که در برابر سرما مقاوم است
ولی در برابر قارچ فوزاریوم و ویروس ضعیف است این گونه وحشی برای افزایش طول عمر گل های شاخه بریده با ارقام اورینتال و آسیاتیک هیبرید شده و لیلیوم های LA و LO را به وجود اورده است .برای هیبرید های بین گونه ای در لیلیوم روش ساده ای برای نام گذاری استفاده می شود به صورتی که حرف اول لاتین هر نوع را برداشته و در کنار رقم دیگر قرار می دهند مثال Lilium LA همان هیبرید بین گونه های longiflorum و Asiatic می باشد .L. henryi یک گونه وحشی زیبا از چین می باشد
که به قارچ فوزاریوم و بیماری ویروسی مقاوم بوده و قدرت رشد خوبی دارد اما شکل گل ها برای گلهای شاخه بریده مناسب نیست و شاخه گلدهنده ضعیف است و به یک تکیه گاه نیاز دارد .از این گونه وحشی برای پرورش ارقام تجاری باغی (نه برای گل شاخه بریده) استفاده زیادی شده است که اکثراً در سطح دیپلوئید عقیم هستند ولی بعد از تبدیل کردن ان به تتراپلوئید باروری نسبی بر می گردد.L. tigrinum یک گونه وحشی جالب و زیبا که
از اینگونه برای پرورش ارقام لیلیوم تایگر (ببری) استفاده شده است .به ویروس و قارچ فوزاریوم مقاوم بوده و به سادگی از طریق پیازچه های هوایی که از کنار برگ های شاخه گلدهنده رشد می کنند به سادگی تکثیر می شود .ایراد این گونه داشتن مو در شاخه و خالهای روی گلهاست که برای گلهای شاخه بریده مناسب نیست ولی برای ارقام باغی زیبایی خاصی به گلها می بخشد .یکی از تنها لیلیوم هایی است که برخی پرورش دهندگان امریکایی ارقام هیبرید ان را در کود دامی پرورش می دهند کود دامی به ایجاد بیماری قارچی فوزاریوم در لیلیوم ها کمک زیادی می کند و باعث خسارت شدید به پرورش دهنده می شود ولی این گونه می تواند به سادگی در کود دامی رشد کند و بیمار نشود .L. davidii یک گونه جالب دیگر از انواع آسیاتیک
مقاوم به ویروس و قارچ فوزاریوم ولی با شاخه گلدهنده کوتاه است که مناسب ارقام شاخه بریده نیست ولی برای ارقام لیلیوم باغی و گلدانی خصوصیت خوبی به حساب می اید .L. dauricum یک گونه وحشی زیبا با گلهایی با رنگ های زرد و پرتقالی
مقاوم به بیماری قارچی فوزاریوم ولی با شاخه های کوتاه که برای ارقام شاخه بریده خصوصیت جالبی به حساب نمی اید ولی یک خصوصیت خوب برای ارقام کوتاه گلدانی و باغی به حساب می اید هم اکنون بسیاری از ارقام آسیاتیک کوتاه ژن های این گونه وحشی را در خود دارند .L. auratum یک گونه وحشی بسیار زیبا و معطر
از انواع اورینتال با گلهای بزرگ و بسیار زیبا ازاین گونه برای پرورش ارقام اورینتال بسیار زیاد استفاده شده است .خصوصیات خوب این گونه به این قرار می باشد : گلدهی زودهنگام , شاخه های قوی , گلهای معطر و بزرگ , مقاوم به بیماری ولی مانند بسیاری از ارقام اورینتال در مقابل قارچ فوزاریوم حساس می باشد .L. candidum این گونه با گلهای سفید و معطر
در کشور امریکا در بین افراد مذهبی این کشور ارزش زیادی دارد مقاومت به سرما و کم نوری دارد و کاملاً سفید است ولی به بیماری ویروسی حساس می باشد و رشد ضعیفی دارد .L. tsingtauense این گونه به بیماری Botrytis بوتریتیس مقاوم می باشد
ولی دارای رشد ضعیف و شاخه کوتاه می باشد .گونه های وحشی در جنس لیلیوم زیاد هستند ولی گونه های ذکر شده به خاطر اینکه تحقیقات بیشتری در مورد انها صورت گرفته و اطلاعات بیشتری موجود است در این مطلب از انها نام برده شد بسیاری از گونه های وحشی لیلیوم هنوز به صورت اهلی شده وجود ندارند و یا بسیار کمیاب هستند و یا به شرایط محل زندگی خود بسیار وابسته اند و در محلی غیر از محل اصلی خود زیاد دوام نمی اورند.
به هر حال حفظ این گونه های وحشی هم از نظر زیست محیطی لازم است و هم از نظر پرورش ارقام تجاری جدید هم اکنون بسیاری از این گونه های وحشی توسط مجموعه داران و محققان تکثیر و به صورت بذر یا پیاز به نقاط دیگر دنیا ارسال می شوند تا اطلاعات بیشتری در مورد زندگی انها و شرایط محیطی مناسب انها بدست بیاید .در ایران نیز یک گونه لیلیوم زندگی می کند که در حال انقراض است چون اطلاعات کافی در مورد شرایط زیست انها هنوز بعد از چندین سالی که از ثبت این گونه در لیست میراث ملی گزشته در دست محققان ایرانی نیست .
برای تامین پیاز گونه های وحشی خارجی با مشکلات زیادی از قبیل قیمت بالای پیاز ها (۱۰ الی ۲۰ هزار تومان برای هر پیاز) و احتمال آلوده بودن این پیاز ها به ویروس و یا موجود نبودن پیاز این گونه ها به صورت تجاری و یا فروش این گونه ها توسط افراد غیر قابل اعتماد در اینترنت مجبوراً بذور برخی گونه های وحشی و هیبرید های انها را از کشورهای استرالیا و لتونی و چند کشور دیگر تهیه کردم تا در اینده ای نزدیک با پرورش این گونه ها و هیبریداسیون با ارقام تجاری موجود به ارقامی بهتر با مقاومت بیشتر به بیماری دست پیدا کنم .در لیلیوم هر بذر از ۲ تا ۱۰ سال طول می کشد تا اولین گل خود را تولید کند پس مسیر بسیار طولانی است .
اگر سوالی در مورد انواع لیلیوم داشتید پای همین مطلب بنویسید در کوتاه ترین زمان جواب شما رو پای همین مطلب می نویسم .
استفاده از گونه های وحشی لیلیوم برای پرورش ارقام جدید,شما باید باشید داخل شده تا بتوانید یک نظر بفرستید
با سلام مطالب شما بسیار جالب و کاملا علمی هستند میشه لطف کنین یک سری مطلب در رابطه با اصلاح لیلیوم همراه با عکس برای من ایمیل کنین در ضمن من دانشجوی کارشناسی ارشد گل و گیاهان زینتی در رشت هستم ممنون از لطف شما منتظرم